Phuï nöõ vaø toân giaùo. Hai töø ngöõ naøy vöøa gaàn guõi nhau
vöøa choáng ñoái nhau. Hình nhö trong moïi toân giaùo, phuï nöõ chieám ña soá
thaønh phaàn tín höõu giöõ ñaïo ( vaø ñaát nöôùc caøng phaùt trieån thì thaønh
phaàn ña soá naøy laïi caøng lôùn ); theá nhöng quyeàn bính veà toân giaùo thì
haàu heát laïi do ngöôøi nam naém giöõ. Phaûi chaêng moïi toân giaùo ñeàu mang
caùi maàm ‘gheùt phuï nöõ’ hay vì caùc toân giaùo ñöôïc khai sinh vaøo thôøi
ñaïi maø quan nieäm troïng nam khinh nöõ ñaõ aên saâu vaøo trong toå chöùc toân
giaùo ?
Vôùi tö caùch laø ngöôøi Vieät Nam,
chuùng ta khoâng theå naøo khoâng thaáy raèng mình ñang soáng trong moät cheá
ñoä maø ngöôøi nöõ, ít ra laø veà maët luaät phaùp, xaõ hoäi vaø ngheà nghieäp,
thì saùnh vai baèng haøng vôùi ngöôøi nam.
Vaø vôùi tö caùch laø Ki-toâ höõu, chuùng
ta laïi tin raèng Ñöùc Ki-toâ laø Ñaáng Giaûi Phoùng, vaø moät trong caùc
chieàu kích giaûi phoùng cuûa Ngaøi laø giaûi phoùng phuï nöõ. Coù ngöôøi coøn
cho raèng chính Ngaøi laø ngöôøi ñaõ khôûi xöôùng phong traøo giaûi phoùng phuï
nöõ. Trong xaõ hoäi Do-thaùi cuûa thôøi Ngaøi, ngöôøi nöõ chæ laø moät con soá
khoâng, theá maø Ngaøi ñaõ ñoái xöû vôùi hoï moät caùch thaät traân troïng.
Chuùa ñaõ quí meán Maùt-ta vaø Ma-ri-a. Trong nhoùm ngöôøi theo Ngaøi vaãn coù
nhöõng phuï nöõ. Döôùi thaäp giaù Ngaøi, ngoaøi thaùnh Gio-an ra, chæ toaøn laø
phuï nöõ.
Nhöng cuõng bôûi vì chuùng ta laø Ki-toâ
höõu Vieät Nam, neân chuùng ta mang trong trong loøng mình cuøng moät luùc hai
truyeàn thoáng: truyeàn thoáng Vieät Nam vôùi nhieàu daáu aán cuûa Tam Giaùo,
vaø truyeàn thoáng Ki-toâ giaùo vôùi nhieàu veát tích cuûa Do-thaùi giaùo. Vì
theá, khi noùiù ñeán ngöôøi nöõ, moät soá quan nieäm – coù theå raát loãi
thôøi, nhöng vaãn aâm yû soáng – cöù chöïc traøo leân. Veà phía Khoång Giaùo: “Nhaát
nam vieát höõu, thaäp nöõ vieát voâ”, “Taïi gia toøng phuï, xuaát giaù toøng
phu, phu töû toøng töû”. Veà phía Do-thaùi Giaùo, saùch Talmud ghi: “Thaø ñoát saùch Torah [1][1] coøn hôn
laø trao saùch aáy cho moät phuï nöõ”.
Xuyeân qua doøng lòch söûû thaêng traàm,
choã ñöùng cuûa ngöôøi phuï nöõ trong Giaùo Hoäi hieän nay nhö theá naøo ?
Chuùng toâi seõ döïa vaøo moät soá tö lieäu, ñaëc bieät laø Actualiteù des
Religions [2][2] ñeå xem xeùt
vaán ñeà naøy.
2. PHUÏ NÖÕ TRONG CAÙC TOÂN GIAÙO NGOAØI KI-TOÂ GIAÙO
Trong Do-thaùi giaùo
Traûi qua moät thôøi gian thaät daøi,
ngöôøi phuï nöõ Do-thaùi chaúng nhöõng khoâng coù quyeàn leân tieáng ôû Hoäi
Ñöôøng; maø ngay caû trong toå chöùc cuûa caùc coäng ñoàng Do-thaùi, hoï cuõng
khoâng ñöôïc quyeàn tham döï. Hai möôi naêm trôû laïi ñaây, trong caùc coäng
ñoaøn Do-thaùi Giaùo ôû ngoaøi Ít-ra-en, ngöôøi ta ñaõ thaáy ngöôøi nöõ baét
ñaàu hoïc hoûi veà Talmud. Moät soá phuï nöõ ñaõ trôû thaønh luaät sö trong
caùc toøa aùn coäng ñoàng Do-thaùi ( avocates des tribunaux rabbiniques ). Moät
soá ngöôøi ñaõ ñöôïc coâng nhaän laø rabbi,
nghóa laø tieán só luaät Do-thaùi ( hieän nay ôû Myõ coù 470 nöõ rabbi ). Tuy
nhieân hoï chæ can thieäp vaøo nhöõng coâng vieäc toaø aùn vaø haønh chaùnh.
Trong Hoäi Ñöôøng, tröôùc sau nhö moät, Luaät Do-thaùi, Halakhah, vaãn caám hoï leân tieáng; nghóa laø duø hoï coù taøi
gioûi vaø ñaïo ñöùc ñeán ñaâu, thì hoï vaãn khoâng coù quyeàn ñoïc vaø giaûi
thích Lôøi Chuùa trong Hoäi Ñöôøng.
Trong Hoài Giaùo
Luaät Hoài Giaùo, Sharia, khoâng nheï nhaøng gì ñoái vôùi ngöôøi nöõ. Hoï luoân phaûi
phuïc tuøng choàng, hoaëc cha hoaëc anh em trai. Ngay veà vaán ñeà thöøa keá
hoï cuõng khoâng coù quyeàn ñöôïc chia gia saûn ñoàng ñeàu vôùùi anh hoaëc em
trai mình. Giaù trò cuûa hoï chæ baèng moät nöûa ngöôøi nam. Ví duï veà giaù
trò cuûa moät lôøi chöùng, Kinh Coran
noùi roõ raøng: lôøi noùi cuûa moät ngöôøi nam coù giaù trò
baèng hai ngöôøi nöõ, vì neáu moät ngöôøi queân, thì ngöôøi kia seõ nhaéc (
II, 282 ). Tuy nhieân caùnh cöûa veà quyeàn bính toân giaùo khoâng hoaøn toaøn
ñoùng ñoái vôùi hoï. Kinh Coran vaãn
cho hoï ñöôïc bình ñaúng vôùi tö caùch laø tín höõu. Cho tôùi nay moät soá phuï
nöõ ñaõ ñöôïc hoïc thaàn hoïc, vaø coù theå noùi veà ñaïo ngoaøi xaõ hoäi. Coøn
trong Ñeàn Thôø Hoài Giaùo ( Mosqueùe ) thì ngöôøi nöõ khoâng coù quyeàn leân
tieáng.
Dó nhieân, ngöôøi nöõ chöa theå naøo giöõ
chöùùc vuï Imam, nghóa laø tröôûng
moät coäng ñoaøn caàu nguyeän, ngöôøi coù theå xöôùng kinh cho coäng ñoaøn.
Vaøo theá kyû thöù XIV, trieát gia Ibn Khaldoun – moät ngöôøi ñöôïc toân troïng
nhö Thomas d’Aquin ñoái vôùi Coâng Giaùo –, ñaõ khaúng ñònh raèng ngöôøi nöõ
khoâng theå naøo giöõ ñöôïc chöùc vò aáy vì khoâng bao giôø ñaùp öùng ñöôïc
boán ñieàu kieän sau: kieán thöùc, söï coâng minh, khaû naêng chuyeân moân vaø
söùc maïnh theå lyù ( sic ). Tuy nhieân oâng cuõng noùi theâm raèng: “Duø sao ñi nöõa, chöùc vuï naøy khoâng theå
trao cho phuï nöõ vì söù ñieäp Coran chæ daønh cho ngöôøi nam”.
Trong Phaät Giaùo
Phaät Giaùo khoù loøng chaáp nhaän ngöôøi
nöõ baèng haøng vôùi ngöôøi nam. Giaùo Lyù chaáp nhaän raèng ngöôøi nöõ ‘cuõng’ coù khaû naêng ñi ñeán giaùc
ngoä... nhöng phaûi thoâng qua moät soá ñieàu kieän, maø moät trong caùc ñieàu
kieän laø phaûi ñaàu thai laøm moät
ngöôøi nam. Ví duï, truyeàn thuyeát veà vò coâng chuùa, con vua Sagara (
ngay teân coâng chuùa cuõng khoâng ñöôïc ghi, maø chæ ghi teân cha mình ). Coâ
ôû vaøo tình traïng saép giaùc ngoä. Khi nghe moät moân sinh cuûa Ñöùc Phaät
giaûng raèng ngöôøi nöõ cuõng coù theå trôû thaønh Boà Taùt, coâ beøn nhaäp
vaøo hình haøi moät ngöôøi nam ( ! )
vaø giaùc ngoä.
Qua caùc thôøi
ñaïi, ngöôøi nöõ ñaõ baét ñaàu leân tieáng. Tuy taïi Vieät Nam vaø taïi Trung
Quoác khoâng thaáy moät söïï phaûn khaùng noåi baät naøo töø phía phuï nö,õ thì
taïi Kam-pu-chia, taïi Tích-lan, taïi Ñaøi-loan, taïi Thaùi-lan, moät soá phong
traøo phuï nöõ ñaõ noåi leân ñoøi quyeàn bình ñaúng giöõa caùc thöôïng toïa vaø
caùc ni coâ, nhöng keát quaû cuõng chaúng ñi ñeán ñaâu.
Quaû thaät, vò Dalai Latma coù keâu goïi
ñeå cho ngöôøi nöõ ñöôïc quyeàn giöõ caùc chöùc vò trong toân giaùo nhö caùc
thöôïng toïa ôû Taây Taïng, nhöng cho ñeán nay ñieàu naøy vaãn chöa ñöôïc thöïc
hieän. Naêm 1966 moät laõnh ñaïo phong traøo phuï nöõ ñeà xuaát moät boä luaät
nhaèm ñem ñeán söï bình ñaúng trong chöùc vuï trong Phaät Giaùo giöõa nam giôùi
vaø nöõ giôùùi. Giôùùi thaåm quyeàn trong ñaïo ñaõ döùt khoaùt: “Khoâng coù
luaät ñôøi naøo coù quyeàn thay ñoåi giaùo huaán cuûa Ñöùc Phaät.” Moät
taïp chí ñaêng taûi nhö sau: “Than van veà vaán ñeà kyø thò nam nöõ chæ laø
coâng daõ traøng: söï phaân bieät aáy laø moät thöïc taïi gaén lieàn vôùi kieáp
ñaøn baø.”
3. PHUÏ NÖÕ TRONG KI-TOÂ GIAÙO
Hoaøi baõo cuûa phuï nöõ
Trong Ki-toâ Giaùo thì choã ñöùng cuûa
phuï nöõ coù veû thuaän lôïi hôn. Nhöõng neàn thaàn hoïc höôùng veà quyeàn phuï
nöõ ñaõ ñöôïc khôûi xöôùng töø haäu baùn theá kyû 20, cuøng vôùi nhöõng söï
thaêng tieán veà vai troø phuï nöõ trong xaõ hoäi. Nhöõng tieáng noùi ñoøi hoûi
quyeàn bình ñaúng phuï nöõ khôûi ñaàu vôùi hai bieán coá, ñoù laø söï ra ñôøi
cuûa phong traøo giaûi phoùng phuï nöõ vaø Thaàn Hoïc Giaûi Phoùng. Tuy nhieân
caùc lôøi ñoøi hoûi naøy töøng gaëp söï nghi ngôø cuûa haøng giaùo phaåm. Duø
sao ñi nöõa, caùc nhaø thaàn hoïc nöõ trong theá kyû naøy coù moät hoaøi baõo
cao hôn: hoï muoán ñöôïc tham gia troïn veïn vaøo ñôøi soáng caùc Giaùo Hoäi,
maø khoâng chæ döïa vaøo nhöõng khuoân maãu do ngöôøi nam ñeà ra maø thoâi.
Muoán laøm nhö theá, hoï baét ñaàu ñoïc
laïi Kinh Thaùnh. Con ñöôøng ñeán vôùi Kinh Thaùnh vaãn môû roäng ñoái vôùi
phuï nöõ hôn laø con ñöôøng chöùc vuï quyeàn bính trong caùc Giaùo Hoäi Ki-toâ
giaùo. Hoï noái tieáp truyeàn thoáng caùc nöõ ngoân söù thôøi xa xöa [3][3] vaø tìm kieám
trong Kinh Thaùnh vai troø cuûa hoï vôùi tö caùch laø ngöôøi nöõ. Hoï tin raèng
caûm nghieäm ngöôøi nöõ hoaøn toaøn khaùc bieät vôùi caûm nghieäm cuûa ngöôøi
nam, vaø hoï coù boån phaän phaûi ñoùn nhaän gia saûn Kinh Thaùnh cho chính
mình.
Nhöõng höôùng ñoïc Kinh Thaùnh döôùi caùi nhìn phuï nöõ
Coù ít nhaát laø ba höôùng ñoïc laïi Kinh
Thaùnh döôùi caùi nhìn phuï nöõ.
- Moät trong phöông höôùng nghieân cöùu
laø tìm caùch ñoïc laïi nhöõng ñoaïn Kinh Thaùnh haàu cho thaáy raèng ngöôøi
phuï nöõ ñaõ töøng bò coi thöôøng. Ví duï naêm 1984, Phyllis Tribble neâu leân
vaøi caâu chuyeän ñieån hình, vaø vieát laïi trong moät taùc phaåm cuûa baø
döôùùi nhan ñeà laø Destineùes Tragiques
( Nhöõng soá phaän bi ñaùt ): soá phaän cuûa Haùc-ga, nöõ tì cuûa Sa-ra, ñem
hieán cho AÙp-ra-ham roài sau ñoù bò ñuoåi ñi; soá phaän cuûa Ta-ma, con gaùi
cuûa Ña-vít, bò ngöôøi anh cuøng cha khaùc meï vôùi mình laø Am-non haõm hieáp;
hay soá phaän cuûa ngöôøi con gaùi Gieùp-teâ, maø thaäm chí ta khoâng bieát
teân: coâ laø naïn nhaân vì moät lôøi nguyeàn cuûa cha mình laø seõ teá saùt
ngöôøi ñaàu tieân oâng gaëp khi oâng trôû veà trong chieán thaéng. Ñoái vôùi
Phyllis Tribble, ñaáy khoâng phaûi laø ‘chuyeän ñôøi xöa’, nhöng ñaáy vaãn coøn
laø ñieàu ñang xaûy ra trong thôøi ñaïi chuùng ta: soá phaän cuûa ngöôøi nöõ bò aùp böùc.
- Höôùng nghieân cöùu thöù hai laø tìm
laïi nhöõng vò trí cuûa phuï nöõ maø caùch ñoïc cuûa nam giôùi ñaõ laøm môø
nhaït ñi. Ñieån hình laø Elisabeth Schussler-Fiorenza. Trong taùc phaåm “En Meùmoire d’Elle” ( Ñeå töôûng nhôù ñeán baø ), baø ñaõ nhaéc laïi vò trí
cuûa ngöôøi phuï nöõ baèng caùch laäp laïi lôøi sau ñaây cuûa Chuùa: “Nôi
naøo Phuùc aâm ñöôïc rao giaûng, treân khaép theá gian, thì ngöôøi ta seõ keå
laïi ñieàu baø ñaõ laøm, ñeå töôûng nhôù ñeán baø”. Qua ñoù baø cho thaáy
raèng phuï nöõ laø yeáu toá khoâng theå thieáu ñöôïc trong quaù trình hình
thaønh Giaùo Hoäi.
- Moät traøo löu thöù ba laø xeùt laïi
ngoân töø trong Kinh Thaùnh. Ví duï Virginia Molenkott lieät keâ nhöõng töø
ngöõ gioáng caùi maø ngoân ngöõ Do-thaùi duøng ñeå chæ ñònh Thieân Chuùa: nhö Shekina ( Ñaáng Hieän Dieän ) hoaëc Ruah ( Thaàn Khí ). Ñieàu naøy cho thaáy
raèng Thieân Chuùa laø Cha nhöng ñoàng thôøi Ngöôøi cuõng laø Meï; noùi caùch
khaùc, Thieân Chuùa cuõng coù nöõ tính, vaø nöõ tính naøy ñaõ bò caùc giaùo
phuï laøm môø ñi qua caùc thôøi ñaïi. Do ñoù, chæ coù ngöôøi nöõ, vôùi söï
nhaïy caûm vaø loái tieáp caän hoaøn toaøn mang nöõ tính môùi caân baèng laïi
quan ñieåm ñaày nam tính töø tröôùc ñeán giôø ñoái vôùi Kinh Thaùnh.
Böôùc thaêng tieán cuûa phuï nöõ
Taát caû nhöõng coá gaéng cuûa phong
traøo bình ñaúng nöõ giôùi ñaõ mang nhieàu thaêng tieán cho phuï nöõ trong caùc
Giaùo Hoäi Ki-toâ Giaùo. Töø hai thaäp kyû qua, ngöôøi nöõ ñaõ coù maët trong
moïi laõnh vöïc Giaùo Hoäi: töø Giaùo Lyù Vieân ñeán giaùo sö thaàn hoïc, töø vai
troø linh hoaït vieân ñeán nhöõng chöùc vuï trong caùc hoäi ñoàng cao caáp.
Rieâng trong laõnh vöïc phuïng töï, phuï nöõ ñöôïc cöû haønh phuïng vuï lôøi
Chuùa nhö ngöôøi nam, maø khoâng coù moät söï phaân bieät naøo. Tuy nhieân,
trong vaán ñeà chöùc thaùnh thì coøn coù giôùi haïn. Duø Giaùo Hoäi Tin Laønh
taïi Phaùp ñaõ coù muïc sö töø 1966 vaø Anh Giaùo chaáp thuaän cho phuï nöõ
ñöôïc pheùp nhaän chöùc Linh Muïc, thì soá löôïng ngöôøi coù chöùc thaùnh naøy
cuõng coøn raát ít so vôùi ngöôøi nam, trong khi ñoù soá tín höõu giöõõ ñaïo
thì nöõ giôùi laïi chieám tuyeät ñaïi ña soá. Rieâng trong Giaùo Hoäi Chính
Thoáng vaø Coâng Giaùo, ngöôøi nöõ khoâng theå nhaän Chöùùc Linh Muïc.
Vieân ñeán giaùo sö thaàn hoïc, töø vai
troø linh hoaït vieân ñeán nhöõng chöùc vuï trong caùc hoäi ñoàng cao caáp.
Rieâng trong laõnh vöïc phuïng töï, phuï nöõ ñöôïc cöû haønh phuïng vuï lôøi
Chuùa nhö ngöôøi nam, maø khoâng coù moät söï phaân bieät naøo. Tuy nhieân,
trong vaán ñeà chöùc thaùnh thì coøn coù giôùi haïn. Duø Giaùo Hoäi Tin Laønh
taïi Phaùp ñaõ coù muïc sö töø 1966 vaø Anh Giaùo chaáp thuaän cho phuï nöõ
ñöôïc pheùp nhaän chöùc Linh Muïc, thì soá löôïng ngöôøi coù chöùc thaùnh naøy
cuõng coøn raát ít so vôùi ngöôøi nam, trong khi ñoù soá tín höõu giöõõ ñaïo
thì nöõ giôùi laïi chieám tuyeät ñaïi ña soá. Rieâng trong Giaùo Hoäi Chính
Thoáng vaø Coâng Giaùo, ngöôøi nöõ khoâng theå nhaän Chöùùc Linh Muïc.
4. NGÖÔØI NÖÕ VAØ CHÖÙC LINH MUÏC TRONG GIAÙO HOÄI COÂNG GIAÙO
Moät giai thoaïi
Thaùng 10.1979, moät naêm sau ngaøy Ñöùc
Gio-an Phao-loâ 2 ñöôïc taán phong Giaùo Hoaøng, Ngaøi thöïc hieän chuyeán
vieáng thaêm muïc vuï taïi Myõ vaø coù maët taïi Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng
Washington. Loái chöøng 50 Nöõ Tu khoâng maëc tu phuïc caàm khaåu hieäu: “Neáu phuï nöõ coù khaû naêng laøm baùnh, thì
hoï cuõng coù khaû naêng beû baùnh”. Nöõ Tu Theresa Kane ñöôïc cöû leân
tieáp kieán Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø baø tuyeân boá trong maùy vi aâm. “Thöa
Ñöùc Thaùnh Cha, Giaùo Hoäi phaûi ñaùp öùng nhöõng thieät thoøi cuûa phuï nöõ
baèng caùch xeùt xem khaû naêng cuûa hoï trong ngay caû vieäc laõnh nhaän chöùc
thaùnh.” Ñaùm ñoâng hoan hoâ, nhöng Ñöùc Giaùo Hoaøng khoâng phaùt bieåu gì
caû.
Vaøi tuaàn sau, Nöõ Tu naøy ñeán Vatican
vaø ñöôïc moät cha trong Toøa Thaùnh tieáp kieán cuøng vôùi lôøi yeâu caàu: “Xin
soeur laøm saùng toû lôøi phaùt bieåu cuûa mình”. Baø ñaõ khaúng ñònh: “Con muoán cha hieåu raèng con bao haøm luoân
caû vieäc thuï phong Linh Muïc cho nöõ giôùi, ñuùng, caû vieäc thuï phong nöõa”. Toøa Thaùnh vaãn khoâng noùi
gì, nhöng sau naøy, khi Nöõ Tu Theresa Kane xin yeát kieán Ñöùc Giaùo Hoaøng,
thì ñöôïc vaên phoøng Toaø Thaùnh phuùc ñaùp raèng “cuoäc gaëp gôõ seõ
khoâng thích hôïp” [4][4]
Hieän nay nhieàu nhoùm ngöôøi ôû AÂu Myõ
coù khuynh höôùng xem Ñöùc Gio-an Phao-loâ 2 laø moät vò Giaùo Hoaøng ‘gheùt
phuï nöõ ( misogyne ). Nhöõng luaän cöù hoï ñeà ra nhö moät baèng chöùng laø vì
Ngaøi luoân choáng ñoái vieäc phaù thai vaø vieäc phong chöùc Linh Muïc cho
phuï nöõ. Söï thaät theá naøo ?
Quan ñieåm cuûa Ñöùc Gio-an Phao-loâ 2 ñoái vôùi phuï nöõ
Coù leõ neân trôû veà vôùi nhöõng lôøi
phaùt bieåu cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng, maø moïi ngöôøi chaéc chaén laø nhöõng lôøi
noùi xuaát phaùt töï ñaùy loøng ngaøi.
Nhöõng lôøi hay nhaát maø Ñöùc Gio-an
Phao-loâ 2 ñaõ phaùt bieåu veà phuï nöõ xuaát hieän trong Thö gôûi phuï nöõ ( thaùng 6.1995 ). Nhöõng lôøi caûm ñoäng nhaát
naèm trong moät ñoaïn cuûa Vita
consecrata ( thaùng 3.1996 ) [ Ñôøi soáng thaùnh hieán ], noùi leân raèng
phuï nöõ laø “daáu chæ loøng trìu meán cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi nhaân
loaïi”. Nhöõng lôøi thi vò nhaát naèm trong Mulieris Dignitatem ( thaùng 9.1988 ) [ Phaåm giaù ngöôøi nöõ ]: “Tieáng reo cuûa ngöôøi nam ñaàu tieân khi
thaáy ngöôøi nöõ vöøa ñöôïc taïo thaønh laø moät tieáng reo ngöôõng moä vaø vui
möøng, vaø tieáng reo aáy ñaõ xuyeân qua suoát doøng lòch söõ nhaân loaïi ôû
traàn gian”.
Trong Thö
Göûi Phuï Nöõ, ta coù theå ñoïc: “Caùm ôn ngöôøi, ngöôøi nöõ, chæ vì
ngöôøi laø phuï nöõ ! Nhôø caùch nhaän thöùc ñaày nöõ tính maø ngöôøi ñaõ laøm
phong phuù cho söï thoâng caûm cuûa theá giôùi vaø goùp phaàn vaøo söï chính
tröïc cuûa caùc töông quan giöõa ngöôøi vaø ngöôøi. Nhöng, toâi bieát raèng chæ
caùm ôn maø thoâi thì chöa ñuû. Ñau loøng laø chuùng ta ñaõ keá thöøa töø lòch
söû nhieàu yeáu toá taùc ñoäng khieán cho, ôû moïi thôøi vaø moïi nôi, con
ñöôøng cuûa phuï nöõ thaät khoù ñi: ngöôøi ta coi nheï phaåm giaù cuûa hoï, boû
qua quyeàn haïn cuûa hoï, thöôøng gaït hoï ra ngoaøi leà xaõ hoäi vaø thaäm chí
bieán hoï thaønh noâ leä... Nhaân loaïi ñaõ maéc moät moùn nôï khoång loà vì
caùi “truyeàn thoáng” troïng nam khinh nöõ aáy. Bieát bao phuï nöõ ñaõ vaø ñang
bò ñaùnh giaù döïa treân ngoaïi hình hôn laø döïa treân khaû naêng, trình ñoä
nghieäp vuï, hoaït ñoäng trí thöùc, söï nhaïy caûm phong phuù cuûa hoï, vaø
toùm laïi, döïa treân chính caùi phaåm giaù cuûa con ngöôøi hoï !” ( Thö göûi phuï nöõ, 29.6.1995 )
Trong Toâng Huaán Vita Consecrata, ta khoâng theå naøo boû qua ñoaïn naøy:
“Töø kinh nghieäm veà Giaùo Hoäi vaø loái
soáng cuûa ngöôøi nöõ trong Giaùo Hoäi, Nöõ Tu goùp phaàn xoùa ñi moät soá quan
nieäm moät chieàu; nhöõng quan nieäm aáy ngaên caûn khoâng cho ta nhaän thaáy
phaåm giaù cuûa hoï, phaàn ñaëc thuø maø hoï ñoùng goùp vaøo ñôøi soáng vaø
hoaït ñoäng muïc vuï vaø truyeàn giaùo cuûa Giaùo Hoäi. Nhö vaäy, quaû laø
chính ñaùng neáu Nöõ Tu ao öôùc ñöôïc nhìn nhaän roõ raøng hôn chaân tính, khaû
naêng, söù maïng vaø traùch nhieäm cuûa hoï, trong nhaän thöùc cuûa Giaùo Hoäi
cuõng nhö trong ñôøi thöôøng. [...] Do ñoù, khaån thieát phaûi thöïc thi vaøi
böôùc cuï theå, khôûi söï baèng caùch môû ra cho ngöôøi nöõ nhöõng khoâng gian
ñeå hoï tham gia vaøo nhieàu khu vöïc khaùc nhau vaø ôû moïi möùc ñoä, keå caû
trong tieán trình soaïn thaûo caùc quyeát nghò, nhaát laø nhöõng quyeát nghò
lieân quan ñeán hoï”. ( Toâng Huaán Vita Consecrata,
thaùng 3.1996 )
Töø Nöõ Tu, Ñöùùc Thaùnh Cha ñaõ ngoû
lôøi vôùi toaøn boä phuï nöõ, vaø ñeà cao giaù trò cuûa hoï. Trong moät soá
ñoaïn cuûa Mulieris dignitatem ( 1988
), ngaøi ñaõ söûa sai thaùnh Phao-loâ ( chöa moät vò Giaùo Hoaøng naøo laøm nhö
vaäy tröôùc ñaây ) vaø söûa sai caû lòch söû Giaùo Hoäi, veà vaán ñeà ngöôøi
nam “laø chuû nhaân” cuûa ngöôøi nöõ vaø veà toäi loãi cuûa baø E-vaø:
“Moät caùch naøo ñoù, lôøi moâ taû cuûa
Kinh Thaùnh veà toäi nguyeân toå trong saùch Saùng Theá ( chuông 3 ) “ñaõ phaân
chia vai troø” cuûa ngöôøi nöõ vaø ngöôøi nam. Sau naøy, moät soá ñoaïn Kinh
Thaùnh khaùc cuõng qui chieáu laïi, ví duï nhö trong thö Thaùnh Phao-loâ göûi
oâng Ti-moâ-theâ: “Chính A-ñam ñaõ ñöôïc taïo döïng tröôùc, roài môùi ñeán
E-vaø. Cuõng khoâng phaûi A-ñam ñaõ sa ngaõ khi bò duï doã, maø laø ngöôøi ñaøn
baø.” ( 1 Saùng Theá 2, 13 – 14 ). Nhöng khoâng coøn nghi ngôø gì nöõa, duø cho
baøi moâ taû cuûa Kinh Thaùnh coù “coù phaân chia caùc vai troø”, thì toäi ñaàu
tieân naøy vaãn laø toäi cuûa loaøi ngöôøi, maø Thieân Chuùa ñaõ döïng neân coù
nam coù nöõ. Ñaáy cuõng laø toäi cuûa nhöõng “cha meï tieân khôûi”, keøm theo
tính chaát cha truyeàn con noái. Vaø vì theá maø ta goïi laø toäi nguyeân toå.” ( Mulieris
Dignitatem, thaùng 9.1988, soá 9 )
Coù leõ khoâng caàn phaûi quaûng dieãn
laâu daøi veà nhöõng ñieàu maø moïi ngöôøi ñeàu ñoïc ñöôïc vaø hieåu ñöôïc veà
quan ñieåm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Nhöng Ñöùc Thaùnh Cha cuõng laø ngöôøi ñöùng ñaàu
cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, vì theá hôn ai heát, ngaøi phaûi trung thaønh vôùi
laäp tröôøng Giaùo Hoäi.[5][5]
Laäp tröôøng Giaùo Hoäi
Veà chöùc Linh Muïc, Giaùo Luaät chæ coù
moät caâu duy nhaát lieân quan ñeán ngöôøi nöõ, hay ñuùng hôn chæ coù moät caâu
noùi leân ñieàu kieän maø phuï nöõ khoâng theå coù ñöôïc. Ñieàu 1024 ghi moät
caùch ngaén goïn: ‘Chæ ngöôøi thuoäc nam
giôùi ñaõ nhaän laõnh bí tích Thaùnh Taåy môùi ñöôïc nhaän laõnh thaønh söï
Chöùc Thaùnh.’
Coù nhieàu vaên baûn noùi leân laäp
tröôøng cuûa Giaùo Hoäi, nhöng ôû ñaây, chuùng toâi chæ nhaéc laïi ba vaên baûn
gaàn chuùng ta nhaát. Vaên baûn thöù nhaát laø tuyeân ngoân Inter Insignores maø Thaùnh Boä Giaùo
Lyù Ñöùc Tin coâng boá naêm 1967, döôùi trieàu ñaïi cuûa Ñöùc Phao-loâ 6. Ñaây
laø vaên baûn vôùi nhieàu luaän cöù vaø khaù oân hoøa, vì trong thôøi gian
Coâng Ñoàng Vatican 2, vaán ñeà chöùc Linh Muïc cuûa phuï nöõ ñaõ ñöôïc ñeà ra
vaø yù kieán phaûn ñoái cuõng nhö yù kieán uûng hoä ñeàu coù cô sôû vöõng
vaøng. Tuy nhieân lôøi keát luaän cuûa vaên kieän aáy thaät roõ raøng. Trong
phaàn naøy coù moät caâu maø ngöôøi ta ñaõ gaùn moät caùch sai laàm cho Ñöùc
Gio-an Phao-loâ 2: “Giaùo Hoäi... caûm thaáy raèng mình khoâng ñöôïc pheùp
chaáp thuaän vieäc thuï phong Linh Muïc cho phuï nöõ.”
Ñeå chaám döùt söï tranh luaän keùo daøi
maõi khoâng ngôi, vaøo thaùng naêm 1994, Ñöùc Gio-an Phao-loâ 2 ñaõ coâng boá
Toâng Thö Ordinatio Sacerdotalis.
Vaên kieän naøy laø moät trong nhöõõng vaên kieän ngaén nhaát, chæ daøi coù 6
trang. Vaø duø Ngaøi laø moät Giaùo Hoaøng thao thöùc nhaát töø tröôùc ñeán
giôø ñoái vôùi vai troø phuï nöõ, laäp tröôøng vaøo cuoái thö vaãn döùt khoaùt:
“Toâi tuyeân boá raèng Giaùo Hoäi
khoâng theå naøo coù quyeàn trao chöùc Linh Muïc cho phuï nöõ vaø laäp tröôøng
naøy phaûi ñöôïc moïi tín höõu xem laø laäp tröôøøng vónh vieãn”.
‘Vónh
vieãn’, theá nhöng ngöôøi ta vaãn tieáp tuïc baøn ra taùn vaøo... Ñeán naêm
1997, cuõng chính Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ pheâ chuaån moät vaên kieän nöõa cuûa
Thaùnh Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin vaø ra leänh coâng boá vaên kieän aáy. Vaên baûn
ngaén goïn nhöng roõ raøng: ‘Döïa treân
Lôøi Chuùa ( neân ngöôøi ta phaûi xem laäp tröôøng Giaùo Hoäi veà vaán ñeà
chöùc Linh Muïc cuûa phuï nöõ ) laø moät tín ñieàu thuoäc Kho Taøng ñöùc tin...
do Huaán Quyeàn ñeà ra moät caùch baát khaû ngoä... Huaán Quyeàn yeâu
caàu moïi ngöôøi qui thuaän moät caùch
vónh vieãn”. Vaên baûn naøy laø vaên baûn toái haäu vaø mang tính chaát
tín lyù. Nhöng roài nhöõng phong traøo ñoøi quyeàn thaêng tieán phuï nöõ vaãn
tieáp tuïc aâm yû baøn taùn, ñaëc bieät laø ôû Myõ Chaâu.
5. PHUÏ NÖÕ TRONG GIAÙO HOÄI NGAØY MAI ?
Nhìn laïi caùc toân giaùo, ta thaáy raèng
phuï nöõ luoân bò thieät thoøi. So vôùi caùc toân giaùo baïn, thì hình nhö
Ki-toâ Giaùo daønh cho ngöôøi nöõ söï toân troïng cao nhaát, tuy nhieân moät
söï bình ñaúng hoaøn toaøn laø moät ñieàu chöa ñöôïc thöïc hieän, ñaëc bieät
laø veà phöông dieän Chöùc Thaùnh. Duø sao, vaán ñeà naøy chöa phaûi laø moät
vaán ñeà phaûi ray röùt ñoái vôùi Giaùo Hoäi Vieät Nam. Trong Giaùo Luaät hieän
haønh ( 1983 ), ñieàu 204 §1 neâu leân nhö sau: “Caùc tín höõu Ki-toâ, vôùi tö caùch laø ngöôøi ñaõ ñöôïc saùp nhaäp
vaøo Chuùa Ki-toâ nhôø Bí Tích Thaùnh Taåy, caáu thaønh Daân Thieân Chuùa vaø,
do ñoù vì ñaõ ñöôïc thoâng phaàn, theo caùch cuûa mình, vaøo chöùc vuï Tö Teá,
Ngoân Söù vaø Vöông Giaû cuûa Ñöùc Ki-toâ, neân ñöôïc môøi goïi moãi ngöôøi,
theo ñòa vò rieâng mình, thöïc thi söù maïng Thieân Chuùa trao cho Giaùo Hoäi
phaûi chu toaøn nôi traàn gian”.
‘Caùc tín höõu Ki-toâ... ñöôïc thoâng phaàn vaøo chöùc vuï tö teá...’ Tö töôûng naøy ñaõ ñöôïc coâng boá töø
thôøi Vatican 2 ( Hieán Cheá Lumen Gentium, soá 34 ), vaø giôø ñaây ñaõ trôû
thaønh Luaät. Theá nhöng boán möôi naêm sau, ngöôøi Giaùo Daân Vieät Nam coøn
xa tít treân con ñöôøng trôû neân Tö Teá theo ñòa vò rieâng mình.
Muoán ñöôïc nhö theá, coøn caàn phaûi noã
löïc thaät nhieàu ôû caû hai phía: Giaùo Só vaø Giaùo Daân. Bôûi leõ hieän nay,
haøng Giaùo Só Vieät Nam vaãn tieáp tuïc ‘ñau loøng’ vì Giaùo Daân Vieät Nam
coøn ‘aáu tró’; vaø Giaùo Daân Vieät Nam vaãn tieáp tuïc ‘xoùt xa’ vì, ôû
khoâng ít nôi, hoï ‘coù boån phaän’ phaûi toû ra laø nhöõng ‘con chieân ngoâ
ngheâ vaø ngoan ngoaõn’ ñeå cho caùc ‘Cha’ theå hieän quyeàn bính ‘Chuû Chaên’.
Choã ñöùùng cuûa ngöôøi Giaùo Daân ñaõ vaäy, thì noùi chi ñeán vò trí vaø vai
troø ngöôøi nöõ.
Do ñoù vaán ñeà chöa phaûi laø ñeán luùc
ñaët ra ôû Vieät Nam, vaø chuùng toâi laïi caøng khoâng bao giôø ñaët vaán ñeà
veà Chöùc Thaùnh cuûa phuï nöõ taïi Vieät Nam. Ngöôøi nöõ ôûû Vieät Nam, duø
laø Nöõ Tu hay Giaùo Daân, raát thoaûi maùi trong gia ñình Giaùo Hoäi vaø hoï
caûm thaáy haïnh phuùc. Khoâng lyù do gì laïi gieo maàm baát an cho moïi ngöôøi
vaø ngöôøi maát maùt ñaàu tieân laïi laø chính hoï. Tuy nhieân, trong thôøi
ñaïi maø theá giôùi ñaõ trôû neân moät Ngoâi Laøng thì moïi thoâng tin vaãn
ñeán tai moïi ngöôøi töø moïi phöông trôøi.
Vì vaäy chuùng toâi chæ ghi laïi lôøøi
keát cho baøi vieát naøy baèng caùch trích daãn Jean Paul Guetny, khi oâng noùi
veà quyeát ñònh vónh vieãn cuûa Toaø Thaùnh ñoái vôùi chöùc Linh Muïc
cuûa phuï nöõ: “Toâi khoâng daùm khaúng ñònh veà söï phuû nhaän ‘vónh vieãn’
cuûa Giaùo Hoäi Roâ-ma. Khoâng phaûi chæ caàn quyeát ñònh raèng moät ñieàu gì
ñoù laø vónh vieãn thì noù seõ trôû thaønh vónh vieãn. Suoát bao nhieâu theá
kyû, ngöôøi ta ñaõ quaû quyeát raèng Pheùp Giaûi Toäi chæ ñöôïc ban moät laàn
duy nhaát trong ñôøi, vaø vieäc cho vay coù laõi laø moät vieäc laøm phaûn ñaïo
ñöùc. Theá nhöng Giaùo Hoäi ñaõ xem xeùt laïi hai vaán ñeà naøy. Trong theá
giôùi con ngöôøi cuûa chuùng ta, moïi thöù ñieàu tieán hoùa, keå caû nhöõng
ñieàu thuoäc laõnh vöïc toân giaùo. Vaø nhöõng tieán hoùa aáy nhieàu khi laïi
bò baét buoäc do caùc bieán coá trong thöïc teá cuoäc ñôøi”.
Gs. TRAÀN
DUY NHIEÂN
NHÖÕNG NGÖÔØI ÑAØN BAØ NAÉM QUYEÀN
BÍNH 
TREÂN THEÁ GIÔÙI
TREÂN THEÁ GIÔÙI
Ngaøy nay, coù raát ñoâng ngöôøi
thuoäc phaùi nöõ thaønh ñaït trong nhieàu laõnh vöïc: khoa hoïc, kinh teá, vaên
hoïc, toân giaùo vaø chính trò. Nhöng ñaëc bieát nhaát vaãn laø nhöõng ngöôøi
ñaøn baø thaønh coâng treân tröôøng chính trò vaø ñang naém giöõ quyeàn bính ôû
caùc quoác gia khaùc nhau. Nhaân ngaøy Quoác Teá Phuï Nöõ 8 thaùng 3, xin giôùi
thieäu moät soá nhöõng khuoân maët noåi tieáng ñöông ñaïi...
1. 1. Nöõ hoaøng ELIZABETH
2. 2. Nöõ hoaøng MARGRETHE: Ñan-maïch. 63
tuoåi, cai trò töø naêm 1972. Thaàn daân: 5, 4 trieäu. Quyeàn löïc töôïng
tröng. Ñaëc ñieåm: raát to cao. Nghieän thuoác laù naëng. Ngöôøi keá vò: thaùi
töû Frederik Andreù Henrik Christian 35 tuoåi ( môùi laäp gia ñình ).
3. 3. Nöõ hoaøng BEATRIX WILHELMINA ARMGARD: Hoøa-lan. 65 tuoåi. Cai trò töø 1980. Daân chuùng: 16 trieäu.
Quyeàn löïc töôïng tröng. Ngöôøi noái ngoâi: thaùi töû Willem Alexander Claus
George Ferdinand 36 tuoåi. ( Ña soá daân Hoøa-lan toû yù khoâng haøi loøng, khi
baø keát hoân vôùi nhaø ngoaïi giao Ñöùc Claus Von Amsberg, bò nghi hoài coøn treû
töøng coäng taùc vôùi Ñöùc Quoác Xaõ ).
4. 4. Nöõ toång thoáng ARROYO: Philippines
5.
5. Nöõ toång thoáng MEGAWATI SUKARNOPUTRI: Indonesia
6. 6. CHANDRIKA BANDARANAIKE KUMARATUNGA: con gaùi, laøm
thuû töôùng, trong khi baø meï
laø Sirimavo Bandaranaike thì laøm ñeán... toång thoáng !
7. 7. Trong töông lai gaàn, ngöôøi ta tin raèng baø SONYA GANDHI (
goác YÙ ), Ñaûng Quoác Ñaïi, coù leõ seõ ñaéc cöû laøm thuû töôùng AÁn-ñoä (
Baø laø vôï cuûa thuû töôùng Ragiv Gandhi vaø laø con daâu cuûa baø Indira
Gandhi. Caû hai vò naøy ñeàu ñaõ bò aùm saùt ).
8. 8. Baø Thuû töôùng Bangladesh
Trích
NHÖÕNG NGÖÔØI NÖÕ LÖØNG DANH THEÁ KYÛ 20
CUØNG GHI ÔN
NGÖÔØI NÖÕ TIEÂN PHONG
ÑOAÏT GIAÛI NOBEL: MARIE CURIE
Sinh ra ôû ñaát nöôùc Ba-lan trong
thôøi kyø cai trò cuûa ñeá quoác Nga, coâ Maria Sklodowska ( 7.11.1867 – 7.1934
) khoâng coù cô hoäi thaät söï ñeå tieáp tuïc hoïc, sau khi maõn trung hoïc.
Coâ ñaõ daønh duïm töøng ñoàng baïc kieám ñöôïc raát vaát vaû, ñeå trôï giuùp
ngöôøi chò gaùi theo hoïc ñaïi hoïc y khoa ôû Paris Pierre
Hoï daønh raát nhieàu coâng phu ñeå tìm hieåu veà hieän töôïng
phoùng xaï ( danh töø do chính Marie ñaët ra ), quan saùt caùc phaân töû vaø
naêng löôïng phaùt sinh töø caùc böùc xaï nguyeân töû phaân raõ, cuõng nhö
trong tieán trình ñöôïc nghieân cöùu veà nhöõng khoái vaät chaát ñang caáu
thaønh. Hoï chöùng minh raèng thorium mang phoùng xaï vaø khaùm phaù ra hai
nguyeân toá môùi: polonium vaø radium. Hoï vaän duïng tinh teá caùc kyõ thuaät
nhaèm chieát xuaát chaát radium töø quaëng.
Marie ñaõ ñoaït giaûi Nobel
caû veà vaät lyù laãn hoaù hoïc cho nhöõng coâng trình cuûa hoï vaøo naêm 1903
vaø naêm 1911 ( Pierre
Ngaøy 21.4.1995, haøi coát cuûa Marie vaø Pierre Curie ñöôïc caûi
taùng vaøo Ñieän Pantheùon, Paris, nôi coù ghi “Aux Grands Hommes La Patrie
Reconnaissante” ( Toå Quoác Ghi Ôn
Nhöõng Vó Nhaân ), an nghæ beân caïnh nhöõng vó nhaân Nöôùc Phaùp, nhö ñaïi
vaên haøo Victor Hugo, chính trò gia Jean Jaureøs, anh huøng khaùng chieán Jean
Moulin...
Trích ñaêng töø Trang Lieân Laïc 8.3 cuûa
CVK
CUØNG TUÛM TÆM
KHI VÔÏ VAÉNG NHAØ
Khi vôï baïn phaûi vaéng nhaø moät
tuaàn, vì lyù do naøo ñoù, lieäu baïn coù thaáy... nheï thôû hôn khoâng ? Xin
môøi baïn thö giaõn trong 5 phuùt:
THÖÙ HAI: Home alone. Thaät tuyeät vôøi ! Toâi
vaø chuù cuùn seõ traûi qua nhöõng giaây phuùt khoù queân. Toâi laäp ra moät
thôøi khoaù bieåu chính xaùc nhö moät baûn ghi nhaïc: thôøi gian thöùc daäy,
thôøi gian vaøo phoøng taém hoaëc khi naøo thì phaûi vaøo beáp chuaån bò böõa
ñieåm taâm. Toâi cuõng ghi roõ raøng thôøi gian ñeå röûa cheùn, doïn deïp nhaø
cöûa, daét chuù cuùn ñi daïo, ñi chôï, naáu nöôùng. Ngaïc nhieân thay: coøn
thöøa raát nhieàu thôøi giôø nhaøn roãi. Taïi sao caùc baø laïi cöù phaûi quan
troïng hoaù nhöõng coâng vieäc naøy, trong khi coù theå giaûi quyeát choùng
vaùnh nhö chôi, nhæ ? Chæ laø chuyeän “chaát xaùm” maø thoâi: vaán ñeà laø
phaûi bieát toå chöùc !
Böõa tröa, toâi vaø con cuùn seõ coù thòt boø nöôùng. Toâi traûi
khaên baøn thaät ñeïp, ñoát neán vaø baøy moät boù hoàng ñeå taêng theâm baàu
khí aám cuùng. Chuù cuùn ñaõ xôi moät phaàn vòt quay, vôùi rau caûi troän.
Traùng mieäng thì coù baùnh quy. Phaàn toâi, nhaám nhaùp röôïu vang vaø phì
phaø moät ñieáu xì-gaø. Ñaõ laâu roài, toâi chaúng ñöôïc thoaû thueâ nhö theá.
THÖÙ BA: Phaûi xem laïi thôøi khoaù bieåu, vì
roõ raøng caàn ñieàu chænh chuùt ít. Toâi giaûi thích vôùi con cuùn raèng: taát
nhieân khoâng phaûi ngaøy naøo cuõng cöù phuû pheâ. Noù chaúng neân troâng chôø
nhöõng moùn aên chôi doïn rieâng trong töøng dóa, vì toâi chöù ñaâu phaûi noù
seõ röûa cheùn baùt. Khi duøng ñieåm taâm, toâi nhaän ra söï baát lôïi cuûa
moùn cam vaét, bôûi moãi laàn ñeàu phaûi röûa caùi khuoân vaét. Phaûi roài:
moãi laàn eùp cho caû 2 ngaøy, nhö vaäy seõ ñôõ coâng röûa khuoân.
Vôï toâi daën phaûi huùt buïi moãi ngaøy. Chaäc ! Hai ba ngaøy
moät laàn cuõng ñuû roài, chæ caàn toâi mang bit taát vaø röûa chaân con cuùn
laø ñöôïc maø !
THÖÙ TÖ: Hoaù ra coù veû nhö vieäc noäi trôï
chieám nhieàu thôøi gian hôn toâi töôûng. Phaûi tính toaùn laïi chieán löôïc
cho phuø hôïp. Tröôùc tieân: mua côm hoäp. Ñieàu naøy seõ giaûm thieåu toái ña
thôøi gian ôû trong beáp. Cöù lo naáu nöôùng vaát vaû, ngöûi ñuû thöù muøi,
ñeán khi aên maát ngon. Con cuùn coù veû phuïng phòu hôøi gioãi. Maëc keä noù:
pa-teâ hoäp ñaõ laø quaù sang roài ! Ngöôïc laïi, phoøng nguû vaãn coøn coù
vaán ñeà: tröôùc heát phaûi mang meàn ra phôi phoùng thoâng thoaùng, traûi laïi
giöôøng. Quaù phöùc taïp ! Maø caàn gì phaûi doïn giöôøng moãi ngaøy, vì ñaøng
naøo toái laïi chaû leo leân ñaáy !
THÖÙ NAÊM: Khoâng coù
nöôùc cam vaét nöõa. Thaät khoù tin laø moät loaïi traùi caây nom hieàn laønh
theá, maø gaây laém phieàn toaùi ! Töø hoâm nay, toâi seõ mua nöôùc cam chai.
-
-
Khaùm phaù 1: toâi bieát caùch chui ra khoûi giöôøng,
maø khoâng laøm nhaøu chaên meàn. Chæ caàn keùo caêng moät chuùt, laø ñaït
chaát löôïng. Taát nhieân phaûi coá gaéng ñeå ñöøng traên qua trôû laïi trong
ñeâm ! Nhö theá hôi gaây ñau löng, song coù heà gì: taém nöôùc noùng seõ heát
ngay aáy maø. Toâi ngöøng caïo raâu moãi ngaøy, tieát kieäm ñöiôïc ít phuùt
quyù giaù ( vôï toâi laøm gì coù raâu, cho neân ñaâu coù caûm thoâng ñöôïc
chuyeän naøy ! )
-
-
Khaùm phaù 2: Thaät phi lyù neáu cöù moãi böõa aên laïi
phaûi thay cheùn ñóa saïch. Laém khi chuyeän röûa baùt khieán toâi phaùt oám.
Con cuùn cuõng seõ xaøi laïi chieác dóa ñaõ aên, vì duø sao noù cuõng chæ laø
moät con... choù cô maø. Ghi chuù
theâm: toâi chôït nhaän ra raèng: huùt buïi moãi tuaàn moät laàn cuõng
ñaõ quaù saïch. Ñieåm taâm vaø böõa tröa thì raéc roái laøm chi: xuùc-xích laø
ñuû !
THÖÙ SAÙU: Deïp caùi khoaûn nöôùc cam chai cho
raûnh nôï. Mang loøng thoøng maø naëng quaù !
Toâi coù theâm moät phaùt minh môùi: xuùc-xích khaù ngon vaøo
buoåi saùng, nhöng buoåi tröa thì hôi dôû, coøn buoåi toái thì quaù ö laø teä !
Neáu phaûi xôi lieân tieáp hai ngaøy, e raèng khoù maø nheùt vaøo laém. Con
cuùn thì ñaõ coù chaû raùn: moùn naøy cuõng laém chaát boå ñaáy chöù, laïi
khoâng baån dóa. Toâi cuõng nhaän ra raèng: ñeå suùp nguyeân trong noài maø
huùp, cuõng ñaâu coù thay ñoåi höông vò, laïi chaúng phaûi röûa cheùn vaø thìa.
Töø ñaây, toâi caûm thaáy ít coøn bò chuyeän röûa cheùn baùt haønh haï, vaø vì
vaäy, cuõng chaúng caàn lau saøn beáp nöõa. Vieäc naøy gaây böïc doïc chaúng
thua gì vieäc doïn giöôøng. Ghi chuù
theâm: khoâng neân xaøi ñoà hoäp nöõa, vì phaûi röûa caùi ñoà khui hoäp.
THÖÙ BAÛY: Taïi sao cöù phaûi thay ñoà buoåi
toái, roài saùng sôùm cuõng phaûi maëc laïi nhæ ! Phaûi tieát kieäm thôøi giôø,
ñeå nghæ ngôi chuùt ít chöù ! Deïp luoân caùi chaên vaø nhö vaäy, giöôøng luoân
phaúng phiu. Chæ coøn con cuùn: laøm vöông vaõi thöùc aên khaép nôi. Toâi ñaâu
phaûi laø ngöôøi haàu cuûa noù chöù, phaûi la cho noù moät meû.
Hoâm nay thì phaûi eùp mình maø caïo raâu, chaúng phaán khôûi
chuùt naøo ! Caàn traùnh nhöõng moùn ñoà ñoøi hoûi phaûi maát coâng khui, môû,
xaét laùt, naáu nöôùng. Ngaùn quaù chöøng roài. Böõa tröa thì neân xôi ngay
trong bao bì vaø trong beáp, khoûi caàn khaên baøn, cheùn baùt. Raêng toâi baét
ñaàu hôi eâ, coù leõ do heát uoáng nöôùc cam vaét. Vôï toâi goïi ñieän thoaïi
veà, hoûi xem toâi coù lau chuøi cöûa kính chöa. Toâi phì cöôøi: coâ aáy cho
raèng toâi coù nhieàu thôøi gian laém chaéc ! Laïi theâm moät söï coá böïc boäi
trong boàn taém: loã thoaùt nöôùc bò ngheõn do mì oáng. Khoâng heà chi, vì toâi
cuõng ñaâu coù taém nöõa. Toâi vaø con cuùn aên ngay taïi tuû laïnh cho goïn.
CHUÙA NHAÄT: Chuùng toâi, töùc laø toâi vaø con
cuùn, naèm xem ti-vi vaø theøm thuoàng khi nhìn thieân haï vöøa nhai vöøa nuoát
caùc moùn aên thaät ngon laønh. Chuùng toâi ñaõ kieät söùc vaø ñaâm caùu baún.
Saùng nay, hình nhö toâi aên nhaàm thöù gì trong dóa cuûa noù. Thaät söï toâi
phaûi ñi taém, caïo raâu, chaûi ñaàu, laøm moùn aên, daét choù ñi daïo, röûa
cheùn, doïn deïp, ñi chôï vaø v.v... Nhöng toâi laøm gì coøn söùc löïc nöõa cô
chöù. Hình nhö thò giaùc vaø söï thaêng baèng cuûa toâi coù vaán ñeà. Con cuùn
cuõng chaúng coøn thieát vaãy ñuoâi nöõa.
Cuoái cuøng, baûn naêng sinh toàn ñaõ
giuùp chuùng toâi leâ böôùc ñeán nhaø haøng. Taïi ñaây, chuùng toâi traûi qua
hôn moät giôø ñeå thöôûng thöùc ñuû thöù moùn trong nhieàu cheùn ñóa, tröôùc
khi ñi thueâ phoøng khaùch saïn. Phoøng nguû thaät saïch seõ tuôm taát. Toâi
ñaõ tìm ra giaûi phaùp lyù töôûng. Toâi töï hoûi: vôï toâi coù bao giôø nghó
ñeán ñieàu naây khoâng nhæ ?
Dòch töø taïp chí SEÙLECTION 9.1999, ñaêng laïi töø Trang Lieân Laïc
8.3 cuûa CVK
CUØNG TAÂM SÖÏ
MEÏ ÔI, XIN KEÅ CON NGHE...
Boá ñi coâng taùc xa, maáy meï con mình thaáy cöûa nhaø boãng döng
troáng vaéng laï thöôøng. Buoåi tröa naèm nguû, con oâm meï tuûm tæm cöôøi:
-
- Meï keå cho con
nghe ngaøy xöa boá meï quen nhau ra sao ñi ! Laøm sao meï laïi yeâu boá ñöôïc ?
Xem aûnh ñaùm cöôùi, boá vöøa xí giai, vöøa “ngoá” quaù trôøi...
-
- AØ... Caùc cuï
ngaøy xöa thöôøng baûo “Trai taøi, gaùi saéc...”, meï khoâng laáy gì
laøm ñeïp, maø boá con thì taøi naêng laïi coù thöøa. Tuy nhieân theo meï, ñoù
vaãn khoâng phaûi laø tieâu chuaån ñaàu tieân cuõng nhö cuoái cuøng cuûa tình
yeâu, con aï !
-
- Vaäy thì laø caùi
gì haû meï ?
- - Ñoù laø Loøng Bao Dung ! Theo meï, ñoù chính laø ñieàu
kieän aét coù vaø ñuû, laø Alpha vaø Omega cuûa moïi thöù haïnh phuùc treân
ñôøi.
Ñeå chöùng minh, meï trích ñoïc con nghe moät ñoaïn cuûa baøi
vieát döï thi “Gia ñình thaønh ñaït – haïnh phuùc”, coù ñoaït giaûi vaø ñaêng
baùo ñaøng hoaøng: “Trong soá baïn cuøng trang löùa, coù moät ngöôøi nom
cuõng bình thöôøng, khoâng coù veû gì xuaát saéc. Anh ñi hoïc maëc aùo sôøn
coå. Quaàn ka-ki baïc maøu. Anh cö xöû dung dò, khoâng maëc caûm, chaúng xun
xoe. Anh chaêm laøm, chaêm hoïc. Ñoâi khi noùi chuyeän veà cuoäc soáng, toâi
thaáy mình deã ñoàng quan ñieåm veà lyù töôûng toân giaùo, xaõ hoäi, ngheà
nghieäp, caùch toå chöùc gia ñình, ñaëc bieät anh voâ cuøng trung thöïc. Coù
laàn, cuõng laø loái ñoûng ñaûnh thöôøng tình cuûa ñaøn baø con gaùi, toâi thuû
thæ cuøng anh: “Em buoàn laém vì mình vöøa ngheøo, vöøa xaáu ...”. Anh chaêm
chuù nhìn toâi roài baûo: “Em ñaâu coù xaáu, em cuõng khoâng ñeïp, em chæ trung
bình thoâi !” Toâi thaáy mình dôû khoùc dôû cöôøi, nhöng toâi ñaõ choïn anh –
chöù khoâng phaûi anh choïn toâi tröôùc – hoaøn toaøn khoâng phaûi vì sôï eá
choàng”.
Coøn chuyeän naøy thì khoâng ñaêng baùo nhöng coù thöïc traêm phaàn
traêm. Sau khi meï ñaõ thu heát can ñaûm baøy toû vôùi boá tình caûm thöïc cuûa
mình, boá beøn raát nghieâm chænh traû lôøi nhö sau: “Ñieàu em noùi vôùi anh
quaù baát ngôø ! Baây giôø anh noùi yeâu em thì khoâng ñuùng, maø noùi khoâng
yeâu em thì cuõng khoâng ñuùng. Em haõy cho anh coù ñuû thôøi gian ñeå tìm
hieåu loøng mình tröôùc ñaõ...” Nhö vaäy, meï hoûi con nheù, neáu meï
khoâng coù loøng bao dung, thì coù phaûi ñaõ laøm hoûng maát moät tình yeâu
ñeïp nhaát theá kyû roài khoâng ?
Ñoù laø caùi gaùnh nheï
nhaøng cuûa “loøng trung thöïc”, coøn ñaây laø caùi aùch eâm aùi cuûa “söï voâ taâm”. Nhaø thô Xuaân Dieäu ñaõ töøng
taâm söï: “Toâi noùi chuyeän maø ngöôøi nghe im laëng thì sôï laém. Phaûi
toû cho ngöôøi ta bieát laø mình thích nghe chöù. Vôï choàng noùi chuyeän vôùi
nhau ban ñeâm, vôï noùi thì thænh thoaûng choàng cuõng phaûi ôø leân chöù, ñeå
chöùng toû mình chöa nguû, vaãn nghe...” Con coù thaáy raèng meï... cöïc
kyø bao dung, khi ñeå cho boá ñöôïc bình an maø ngaùy khoø khoø, trong khi meï
vaãn tæ teâ taâm söï ?
Laïi coù laàn uùt Tín tay phaûi caàm quyeån truyeän Doreùmon, tay
traùi choaøng qua oâm meï, voã voã chieáu leä ! khi meï pheâ bình noù ñaõ voäi
vaøng baøo chöõa: “Con baét chöôùc boá maø !” Luùc ñoù boá môùi ngaån
ngöôøi ra, môùi thaám thía raèng vôï mình coù ñöôïc taám loøng bao dung khoân
taû !
Nhöôïc ñieåm thöù ba cuûa boá laø “söï vaâng lôøi” coù khi ñöa
ñeán nhöõng haäu quaû voâ cuøng nghieâm troïng, thaäm chí coù theå maát vôï nhö
chôi. Ngaøy xöa boá quen moät coâ sinh vieân Döôïc raát xinh ñeïp vaø nhoõng
nheõo – coâ aáy daën raèng: “Em saép thi roài, vaäy anh ñöøøng coù tôùi nöõa
nghe, ñeå em thi xong anh haõy ñeán chôi...” Boá beøn chôø ñuû hai thaùng
thi xong môùi ñeán... Coâ naøng töø ñaáy caõi nhau vôùi boá hoaøi roài “oâm
caàm thuyeàn khaùc”, boá vaãn khoâng hieåu taïi sao !
Coù ñieàu, coâ aáy boû boá maø meï thì khoâng boû, cho neân meï
boãng döng trôû thaønh “naïn nhaân” cuûa caùi ñöùc vaâng lôøi muø quaùng aáy.
Ngaøy meï mang baàu anh Hieáu, boá ñöôïc nghæ pheùp töø Saøi-goøn leân Ñaø Laït
thaêm baø xaõ. Cuõng laïi caùi thoùi ñoûng ñaûnh ngaøy xöa chöa boû ñöôïc, meï
beøn thuû thæ: “Mai em coù giôø daïy, anh ñeå cho em nguû yeân nghe, keûo
meät !” Boá beøn öø höû vaø tuyeät ñoái vaâng lôøi, laøm cho meï aám öùc
quaù trôøi, suoát ñeâm khoâng nguû ñöôïc vì... töùc !
Nhöôïc ñieåm thöù tö laø “ñöùc ñôn sô” theå hieän qua söï say meâ
ngheà nghieäp. Töø thuôû quen boá, meï môùi taäp laøm quen vôùi keàm keïp, moû
vòt, dao moå, kim tieâm vaø nhöõng chuyeän ñaïi loaïi nhö böôùu coå, vieâm
ruoät, loeùt daï daøy, ngheït maät v.v... Meï vaø boá gaëp nhau nôi khung trôøi
Ñaø Laït cöïc kyø thô moäng, maø ñoá coù caïy raêng boá noùi ñöôïc caâu naøo.
Ngoaïi tröø moät laàn duy nhaát, khoâng bieát noùi chuyeän gì, meï beøn thoû
theû xin boá keå laïi kyû nieäm cuûa moái tình ñaàu tan vôõ. Nhö khôi truùng
maïch, boá thao thao keå laïi nhöõng laàn gaëp gôõ... Ñeán chuùc Teát ngöôøi
yeâu, boá haân hoan troø chuyeän roâm raû suoát buoåi saùng vaø aên saïch 2 kyù
traùi vaûi khoâ. Coøn sau vuï hoïc thi phaûi chia tay thì ñeán giôø boá vaãn
“khoâng roõ nguyeân nhaân” ! Thöïc ra cuoäc chuyeän troø naøy cho meï moät keát
luaän nhö sau: “Ngöôøi ñaõ phuï chaøng maø chaøng khoâng moät lôøi oaùn
traùch, coøn ta, neáu ta khoâng phuï chaøng, ta seõ coù ñöôïc ngöôøi choàng
thuûy chung, ñoân haäu”. Meï nghó ñuùng quaù chöù, con nhæ ?
Trôû laïi vaán ñeà ngheà nghieäp. Ñaïi khaùi laø sau caâu chuyeän
tình yeâu, boá chaúng coøn gì ñeå noùi, cho neân meï taäp phaûi nghe nhöõng gì
boá thích noùi vaäy. Boá chæ thích noùi khi gaëp caùc baïn thaân nhö caùc baùc
só Long, Maïnh, Minh... cho neân meï taäp phaûi nghe nhöõng chuyeän bao töû
ruoät giaø...
Trôøi phuù cho meï caùi tính khaù thoâng minh vaø deûo mieäng, cho
neân sau naøy, baø con cuûa meï laãn cuûa boá ñeàu hay ñeán... hoûi beänh meï
tröôùc ! Khi coù ai ñeán keå beänh, meï cuõng thao thao baát tuyeät, e raèng
noùi naêng coøn “baùc só” hôn boá !
OÂi, chuyeän veà boá thì khoâng bao giôø caïn. Meï keå con nghe
vôùi nieàm mong öôùc raèng khi caùc con baét ñaàu tìm ñeán vôùi nhau, thì daáu
hieäu ñaàu tieân ñeå caùc con khaùm phaù ra caùi “nöûa mình thaát laïc”, ñoù
laø:
“Ngöôøi ta cöù daáu naøy maø nhaän bieát caùc con laø moân ñeä
cuûa Thaày, laø caùc con yeâu thöông nhau”. Vaø Bao
Dung laø daáu aán ñaäm neùt nhaát cuûa Tình Yeâu con ngöôøi coù theå
daâng hieán cho nhau, raát cuï theå, raát ñôøi thöôøng nhö theá...
Gs. THAÙI QUYÙ
AÊN THÒT NGÖÔØI !
Tôø Quang Minh Nhaät Baùo, taïi Hong Kong, trong
soá baùo Chuùa Nhaät 29.7.2001 ñaõ cho ñaêng taûi moät thieân phoùng söï ruøng
rôïn veà söï lan roäng maïnh meõ cuûa phong traøo aên thòt ngöôøi taïi Hoa
Luïc.
Baøi baùo ñaõ baét ñaàu baèng caâu chuyeän cuûa
moät caëp vôï choàng sinh ñöùa con gaùi thöù hai taïi tænh Haø Baéc. Ngöôøi y
taù ñaõ ñöôïc leänh gieát ñöùa beù môùi chaøo ñôøi. Tuy nhieân, tröôùc nhöõng
lôøi van xin thaûm thieát cuûa cha meï ñöùa beù vaø moät xaáp tieàn hoái loä,
anh ta ñaõ lô ñi ñeå hai vôï choàng naøy beá ñöùa beù chaïy veà nhaø. Tuy
nhieân, sau ñoù, "ngöôøi nhaø thöông" ñaõ ñeán taän nhaø cuøng vôùi
ngöôøi y taù vöøa bò ñaùnh tôi bôøi, ñeå giaèng laáy ñöùa beù mang ñi tröôùc
söï keâu xin thaûm thieát cuûa cha meï ñöùa beù. Taïi sao nhaø thöông caàn ñöùa
beù nhö theá ? Xin thöa, hoï ñang laøm "Keá hoaïch B". Keá hoaïch A
laø keá hoaïch do nhaø nöôùc giao. Keá hoaïch B laø keá hoaïch "caûi
thieän" cuûa nhaø thöông: Nhaø thöông caàn cung caáp ñöùa beù cho caùc
nhaø haøng, vaø caùc cô sôû cheá bieán thòt ngöôøi.
Phong traøo aên thòt ngöôøi taïi Trung Quoác,
ñaëc bieät laø caùc thai nhi vaø treû sô sinh ñaõ phaùt trieån raát mau trong
thôøi gian gaàn ñaây. Moät soá ngöôøi Trung Quoác tin raèng thòt ngöôøi chöõa
ñöôïc nhieàu beänh, ñem laïi söï treû hoùa, vaø taêng cöôøng sinh löïc. Thòt
ngöôøi khoâng phaûi daønh cho nhöõng ngöôøi ngheøo khoâng coù gì aên nhöng laø
daønh cho nhöõng keû nhieàu tieàn laém cuûa. Giaù moät thai nhi toái thieåu laø
40 ñoâ-la Myõ. Moät ñaát nöôùc maáy ngaøn naêm vaên hieán, ñaát nöôùc cuûa
Khoång Maïnh, ngaøy nay ñi ñeán choã maát heát tính ngöôøi nhö theá ñoù.
Phong traøo aên thòt ngöôøi taïi Trung Quoác ñaõ
nôû roä vaøo naêm 1951... ( löôïc bôùt moät ñoaïn daøi ). Vôï choàng kyù
giaû ngöôøi Hoa laø Zheng Yi vaø vôï laø Bei Ming thuaät laïi: “...Chieán
dòch “nhaäu thòt ngöôøi” lan roäng mau choùng. Baét ñaàu ôû tænh Wuxuan, sau
lan nhanh sang Shanglin vaø Guang Xi. Hoï ñaõ laøm nhö vaäy ñeå chöùng minh con
ngöôøi khoâng coù linh hoàn. Neáu coù, sao linh hoàn khoâng bay ra, khoâng
phaûn öùng maø laïi laøm ngô”...
Rudolph, kyù giaû cuûa baùo Times, baùn tin baùn
nghi veà chuyeän naøy ñaõ coá vaøo cho ñöôïc Hoa Luïc. Cuoái naêm 1992, Rudolph
ñeán ñöôïc caùc tænh treân, gaëp ñöôïc nhöõng ngöôøi maø naïn nhaân bò gieát
chính laø ruoät thòt cuûa hoï... ( löôïc bôùt moät ñoaïn ngaén ). Ngöôøi
ta coøn ñoùng hoäp, vaøo loï nhöõng boä naõo cuûa caùc baøo thai hoaëc thai nhi
bò gieát, beân ngoaøi coù daõn nhaõn ghi roõ xuaát xöù ñöôïc “saûn xuaát” töø
beänh vieän naøo, ngaøy thaùng naêm saûn xuaát, cuøng vôùi coâng duïng boå
döôõng hay chöõa trò moät caên beänh naøo ñoù.
Döôùi ñaây laø hình aûnh vieäc cheá bieán vaø aên
thòt baøo thai ngöôøi taïi moät nhaø haøng lôùn cuûa Trung Quoác. Nhöõng hình
aûnh naøy voâ cuøng gheâ rôïn vaø daõ man. Cho neân, neáu quyù vò yeáu tim, hay
deã lôïm gioïng, xin ñöøng xem, nhaát laø phuï nöõ, laïi laø phuï nöõ ñang mang
thai, coù theå phaûi chòu nhöõng thöông toån taâm lyù laâu daøi.
CUØNG CHIA SEÛ
CAÂU TRUYEÄN CUÛA THAÙNH VALENTINE
Toâi xin ñöôïc töï giôùi thieäu. Teân toâi laø Valentine. Toâi ñaõ
soáng taïi Roâ-ma vaøo theá kyû thöù 3. Vaøo thôøi aáy, ñeá quoác Roâ-ma bò cai
trò bôûi moät vò hoaøng ñeá teân laø Claudius. Toâi khoâng thích Claudius, vaø
toâi khoâng phaûi laø ngöôøi duy nhaát, raát nhieàu ngöôøi coù cuøng suy nghó
nhö toâi, vì oâng ta hieáu saùt vaø hieáu chieán.
Claudius muoán coù moät quaân ñoäi huøng maïnh. OÂng ta nghó raèng
ñaøn oâng seõ tình nguyeän tham gia quaân ñoäi, nhöng nhieàu ngöôøi laïi khoâng
muoán chuyeän ñaùnh nhau gieát choùc. Hoï khoâng muoán xa vôï con vaø gia ñình.
Ñieàu naøy khieán cho Claudius giaän döõ. Vaø ñieàu gì ñaõ xaûy ra ? OÂng ta
naûy ra, moät yù nghó ñieân roà: neáu ñaøn oâng khoâng laäp gia ñình, hoï seõ
khoâng phaûn ñoái vieäc tham gia quaân ñoäi.
Theá laø Claudius quyeát ñònh khoâng cho pheùp toå chöùc baát kyø
moät leã ñính hoân vaø keát hoân naøo nöõa ! Nhöõng ngöôøi treû tuoåi trong ñoù
coù toâi cho raèng luaät naøy quaù ñoãi taøn nhaãn vaø phi lyù !
AØ, toâi coøn queân chöa noùi toâi laø moät Linh Muïc Coâng Giaùo.
Moät trong nhöõng coâng vieäc muïc vuï toâi yeâu thích nhaát, ñoù laø laøm leã
cöôùi cho caùc löùa ñoâi ñang yeâu nhau. Sau khi Claudius ñaõ ban haønh luaät
môùi, toâi vaãn tieáp tuïc toå chöùc caùc leã cöôùi, taát nhieân l trong voøng
bí maät. Thaät laø hoài hoäp ! Haõy töôûng töôïng moät caên phoøng nhoû coù
thaép neán, chæ coù coâ daâu, chuù reå vaø toâi. Chuùng toâi thì thaàm tieán
haønh caùc nghi thöùc cuûa Bí Tích Hoân Nhaân Coâng Giaùo trong khi vaãn laéng
tai theo doõi xem coù tieáng chaân luøng suïc cuûa boïn lính ngöï laâm.
Theá roài moät ñeâm noï, chuùng toâi ñaõ bò phaùt giaùc. Nhôø ôn
Chuùa, ñoâi trai gaùi toâi ñang laøm leã keát hoân ñaõ kòp troán thoaùt. Coøn
toâi thì bò baét neùm vaøo nguïc vôùi aùn töû hình... Toâi ñaõ coá gaéng vui
veû laïc quan. Vaø baïn bieát ñieàu gì ñaõ xaûy ra khoâng ? Raát nhieàu baïn
treû ñaõ tìm caùch vaøo ñöôïc nguïc ñeå thaêm toâi. Hoï neùm hoa vaø nhöõng
böùc thö ngaén qua cöûa soå cho toâi. Hoï muoán toâi bieát raèng hoï cuõng nhö
toâi, luoân luoân tin töôûng vaøo Tình Yeâu.
Moät trong nhöõng ngöôøi baïn aáy chính laø con gaùi cuûa ngöôøi
gaùc nguïc. Cha coâ beù ñaõ cho pheùp coâ vaøo thaêm toâi taän trong phoøng
giam. Ñoâi khi chuùng toâi ngoài noùi chuyeän haøng giôø. Coâ beù ñaõ giuùp
toâi giöõ vöõng tinh thaàn. Coâ khaúng ñònh raèng toâi ñaõ laøm ñuùng khi baát
chaáp caùi thöù luaät leä phi nhaân cuûa hoaøng ñeá ñeå vaãn cöù toå chöùc caùc
ñaùm cöôùi bí maät.
Vaøo ngaøy toâi phaûi chòu xöû töû, toâi ñaõ trao cho ngöôøi baïn
nhoû cuûa mình lôøi caùm ôn vì tình baïn vaø söï trung thaønh cuûa coâ. Toâi
kyù döôùi böùc thö vôùi gioøng chöõ: “Göûi con tình yeâu cuûa Valentine, cha
cuûa con”. Toâi tin raèng lôøi nhaén ñoù ñaõ baét ñaàu trôû thaønh tuïc leä
deã thöông cuûa caùc baïn treû, ñoù laø nhaén göûi cho nhau nhöõng lôøi thaân
aùi trong Ngaøy cuûa Tình Yeâu. Laù thö cuûa toâi ñöôïc vieát vaøo ñuùng ngaøy
toâi chòu cheát, ngaøy 14 thaùng 2 naêm 269.
Cho ñeán baây giôø, moãi naêm, cöù vaøo ngaøy 14 thaùng 2, moïi
ngöôøi laïi ñeàu nghó veà tình yeâu vaø tình baïn. Hoï cuõng nhôù tôùi caû
hoaøng ñeá Claudius vôùi caùi caùch oâng ta ñaõ ngang ngöôïc ñöùng chaën treân
con ñöôøng cuûa tình yeâu, vaø hoï laïi cöôøi nhaïo oâng ta, bôûi vì caùc baïn
cuõng ñeàu bieát roõ roài ñaáy: Tình Yeâu khoâng theå naøo bò ñaùnh baïi !
MK ÑAØM THÖ dòch,
ñaêng laïi töø baùo Kieán Thöùc Ngaøy Nay 10.2.2000
OÂI VALENTINE !
Caùch ñaây khoâng laâu, toâi ñöa moät ngöôøi em ôû Myõ veà chôi ñi
aên chaùo vòt Thanh Ña, Luùc vaø bò keït xe hôn moät tieáng ñoàng hoà. Em toâi
hoûi sao ngöôøi ta ñi ngoaøi ñöôøng ñoâng döõ vaäy ? Chuù taøi xeá Taxi giaûi
thích hoâm nay ngaøy 14.2, laø Ngaøy Tình Yeâu. Toâi phaûi “dòch” cho oâng em
laø Ngaøy Valentine. Anh ta chöng höûng keâu trôøi: “ÔÛ Myõ ít nghe nhaéc
tôùi maø beân naøy aên möøng nhö vaäy laø Myõ hôn caû Myõ roài”.
Baûn thaân toâi cuõng raát thaéc maéc vaø hieän töôïng naøy. ÔÛ
tuoåi môùi lôùn, khi toâi hoïc vaø noäi truù ôû beân Myõ, Ngaøy Valentine, boïn
toâi coù haùt chôi maáy baøi, ñaëc bieät baøi Valentine, roài phoøng ai naáy
vaø ñeå hoïc baøi. Ngaøy Tình Yeâu, Ngaøy cuûa Meï hay cuûa Cha, laø nhöõng
ngaøy leã daân gian, ai muoán aên möøng caùch naøo tuøy yù, nhöng ñoù chæ laø
nhöõng ngaøy leã rieâng tö cuûa gia ñình hay cuûa nhöõng ngöôøi ñang yeâu nhau.
Tröôùc giai ñoaïn maø Mieàn Nam Vieät Nam
Toái hoâm ñoù toâi coù noùi vôùi ngöôøi em: “Photocopy döôøng
nhö laø ngheà cuûa chaøng, maø photo coøn laøm cho baûn sao troäi hôn baûn goác
nöõa !” Em toâi hoûi: “Boä boïn treû khoâng coù gì vui ñeå laøm sao maø
baày troø ñöôïc nhaäp moät neùt vaên hoùa xa laéc xa lô vaäy ?” Toâi khoâng
traû lôøi noåi ñaâu laø nguoàn goác aên möøng Ngaøy Valentine raàm roä ôû Vieät
Nam gaàn ñaây, chæ bieát hình nhö ngoaøi vieäc baét chöôùc, sính ñoà ngoaïi,
ngöôøi mình coøn sính phong traøo, hình thöùc, leã hoäi... Quaûng caùo cuõng
taùc ñoäng khoâng ít vaøo ñoù. “Gaàn tôùi ngaøy aáy roài, mau mau ñi mua
quaø ( cuûa chuùng toâi baùn ) ñeå taëng naøng keûo khoâng kòp !” Caùc
tieäm saùch ñaày daõy thieäp daønh cho Ngaøy Tình Yeâu beân caïnh thieäp Noel
vaø Teát. Vôùi bao nhieâu thöù aáy, phaûi tuyeân truyeàn cho ñaùm treû mua chöù
!
Tình yeâu töï noù laøm cao ñeïp, bieán noù thaønh moät moùn haøng,
moät cô hoäi buoân baùn coù theå coù taùc duïng ngöôïc ñoái vôùi caùc baïn treû
coøn yeáu boùng vía. Khi moïi thöù xung quanh thuùc giuïc, nhaéc nhôû veà tình
yeâu maø mình khoâng coù moät maûnh tình thaät laø... queâ. Ai naáy xuoáng
ñöôøng, ngoài nhaø moät mình chòu sao noåi ! Thoâi cöù ñi ñaïi, ñi vôùi baát
cöù ai. Moät nhaø baùo cho toâi bieát, coù nhöõng em ñeâm hoâm aáy ñaõ ñaùnh
maát caùi quyù nhaát trong cuoäc ñôøi mình.
Ngaøy cuûa Cha, cuûa Meï caøng ñeïp khi noù ñöôïc bieåu loä baèng
nhöõng cöû chæ thöông yeâu cuûa con caùi trong boái caûnh rieâng cuûa gia ñình.
Ngaøy Nhaø Giaùo coù leõ ra phaûi laøm cho moãi ngöôøi suy gaãm saâu saéc veà söù
maïng thieâng lieâng cuûa ngöôøi thaày, nhöng ta ñaõ cöôøng ñieäu ñeán ñoä troø
cuõng sôï maø khoâng ít thaày coâ cuõng ngao ngaùn.
Thieát töôûng baïn treû vaø nhaø laøm vaên hoùa neân suy nghó veà
nhöõng loaïi Ngaøy nhö Ngaøy Tình Yeâu, laøm sao cho noù saâu laéng, thaâm
thuùy, cao quyù vaø nghieâm tuùc nhö chính tình yeâu.
NGUYEÃN THÒ OANH, ñaêng laïi töø baùo
Phuï Nöõ Thöù Baûy 15.2.2003.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét